Վանաձորի ստեղծման պատմությունը
1929-30-ին կազմվել է Վանաձորի առաջին հատակագիծը (ճարտարապետներ` Կ. Հալաբյան, Մ. Մազմանյան, Գ.Քոչար), որը նախատեսում էր քաղաքի տարածքը ընդլայնել արևմտյան և արևելյան ուղղություններով` Դիմաց թաղամասում։ 1939 թ.-ի գլխավոր հատակագծով (ճարտարապետներ` Ն. Զարգարյան, Ա. Մինասյան) որոշակի է դարձել քաղաքի կերպարը` զարգացման նշանակալից հեռանկարներով (արդյունաբերական կենտրոն և ամառանոցային վայր)։ 1949 թ.-ին կազմվել է նոր գլխավոր հատակագիծ (ճարտարապետներ` Հ. Դավթյան, Ռ. Գրիգորյան)։ 1950-ական թթ.-ին կառուցապատվել է Կիրովի անվան (այժմ` Հայքի) հրապարակը` քաղաքի վարչակառավարչական կենտրոնը։ Անսամբլային կառուցապատման ուշագրավ նմուշներ են Տիգրան Մեծ պողոտան, Թումանյան փողոցը, Շահումյանի հրապարակը` իր արհեստական լճերով, և քաղաքային կենտրոնական այգին: Վանաձորը ՀՀ երրորդ քաղաքն է/ մոտ 130 հազ.բն./, Լոռու մարզի վարչական և տնտեսական մշակութային կենտրոնը: Միկրոաշխարհագրական դիրքին բնորոշ է այն, որ գտնվում է Փամբակի և Բազումի լեռնաշղթաների միջև ընկած նեղ ու երկարավուն գոգավորությունում Փամբակ և Տանձուտ գետերի միախառնման վայրում: Քաղաքով են անցնում Թբիլիսի-Գյումրի երկաթուղին, ինչպես նաև մի քանի ավտոխճուղիներ:
ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ՏՎՅԱԼՆԵՐ
Երկիր | Հայաստան Հայաստան | Մարզ | Լոռու Լոռու մարզ|Լոռու | Քաղաքապետ | Սամվել Դարբինյան | Այլ անվանումներ | մինչև 1935 — Ղարաքիլիս մինչև 1993 — Կիրովական | Տվյալ կարգավիճակում | 1828-ից | Տարածք | 25 կմ² | Բարձրություն ծովի մակարդակից | 1 350 մ | Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | Բնակչություն | 116 929 մարդ (2008) | Խտություն | 4,296 մարդ/կմ² | Ագլոմերացիա | 130 000 | Ազգային կազմ | Հայեր | Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | Էթնոհորոնիմ | վանաձորցի | Ժամային գոտի | UTC+4 | Հեռախոսային կոդ | +374 (322) | Փոստային ինդեքսներ | 2001-2024 | Ավտոմոբիլային կոդ | 36 | Պաշտոնական կայք | www.vanadzor.am |
Քույր-քաղաքներ- Բաթում, Վրաստան
- Պոդոլսկ, Ռուսաստան
- Փասադենա, ԱՄՆ
- Բանյո, Ֆրանսիա
Ванадзор-Кировакан-Каракилиса
Население: около 130.000 человек. Площадь: 25 км2. Телефонный код: +374 Телефоны аварийных служб: 1-01, 1-02, 1-03, 1-04 Время в городе: (UTC +04:00) Рейтинг города: Город занимает 2-3 место из 34 городов страны Безопасность 6 Чистота 7 Историческая ценность 5 Качество дорог 6 Городской транспорт 5 Ванадзор - третий город в Армении, после Еревана и Гюмри. Население города Ванадзор составляет около 150 000 человек. Город находится в Лорийском регионе Армении. Раньше Ванадзор назывался Кировакан, после того, как Сергей Киров посетил город. До 1935 года город носил название Каракилиса, что означает "чёрная церковь", так как здесь существовала старая чёрная церковь, которая была разрушена в 1828 году, но в 1831 была возведена на этом же месте новая. Сведений о средневековом поселении Каракилиса не сохранилось. Предполагается что вместе с Гугарком, поселение находившееся на территории Ванадзора, во II веке до. н.э. входило в состав Большого Айка, а в X веке н.э. - Кюрикийского царства. Предполагается что название Каракилиса татарское, которое было дано в начала XIII века. Иноземные завоеватели - персы, турки, неоднократно захватывали, грабили и разрушали город. В 1801 году Лори вместе с Грузией присоединились к России, а Кировакан стал пограничным гарнизонным городом. С 1849 года Кировакан входил в Ереванскую губернию. Великий просветитель армянского народа Х. Абовян свидетельствует, что к 1820 году было всего 500-600 жителей, которые переехали из Еревана. В дальнейшем, в 1830 году, после присоединения Восточной Армении к России, в городе поселилось несколько сот армянских семейств, мигрировавших из городов Западной Армении - Карса, Ардагана, Байазета и Эрзрума. Город Ванадзор находится в межгорной котловине между Памбакским и Базумским хребтами, там, где сливаются реки Памбак и Тандзут, на высоте 1350 метров над уровнем моря. В Ванадзоре протекают три реки - Тандзут, Памбак и Ванадзор. Климат умеренный, мягкий. Зима сравнительно тёплая, лето прохладное. Средняя температура зимой -4,2 С, летом около +20 С. Удобное географическое положение и обилие минеральных вод приносили городу славу курортного города.
| 
